‘Spelend leren’
De reeks ‘Spelend leren’ is opgezet als samenwerking door CBO talent
development en Slimlerenleren. Het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek (CBO)
en Dr. Els Schrover, beide verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen,
hebben lange ervaring met het ontwikkelen van van uitdagend lesmateriaal, die
teruggaat tot de jaren ’90.
De boekjes in de reeks ‘Spelend leren’ zijn ontwikkeld om u een praktisch
voorbeeld te bieden van onze filosofie over ontwikkeling en leren. U vindt in dit
boekje open opdrachten die u in staat stellen te observeren hoe de kinderen of
volwassenen die u begeleidt omgaan met uitdagingen. Er is nooit één oplossing
of manier waarop het 'moet'. het gaat om het denk- en leerproces dat zich
afspeelt bij de leerlingen, meer dan om het resultaat.
De opdrachten zijn geschikt voor heel de klas, omdat we hopen dat bij het
werken ermee bepaalde leerlingen u mogelijk opvallen die bij het reguliere
schoolwerk onder de radar blijven. Misschien laten zulke ‘onderduikers’ bij dit
soort speelse en ongewone opdrachten meer van hun talenten zien!
Bij elke opdracht is aangegeven wat de punten zijn waarop u bij de observatie
van de deelnemers kunt letten. Ook de leerpunten van de opdrachten zijn
aangegeven voor de nabespreking, zodat de leerlingen dat wat ze over zichzelf
leren bij een opdracht ook leren te gebruiken voor hun reguliere schoolwerk.
In de serie ‘Spelend leren’ vindt u een ruime aanvulling van opdrachten zoals die
in de grote Vooruitwerklab-boeken. U kunt deze inzetten in een verrijkingsklas
wanneer u een extra opdracht nodig hebt, bijvoorbeeld wanneer een
Vooruitwerklab-opdracht bij een aantal van de deelnemers al bekend zou zijn, of
wanneer u het verrijkingstraject wat langer wilt maken.
U kunt deze extra opdrachten ook gebruiken in de reguliere klas. Ze zijn snel
uitgelegd aan de leerlingen en vragen maar weinig materialen, die bovendien
goedkoop en gemakkelijk te vinden zijn. Iedere uitdaging biedt opdrachten voor
verschillende leeftijdsgroepen en net als in de grote Vooruitwerklab-boeken vindt
u er ook de observatiepunten en onderwerpen voor de nabespreking met de
deelnemers, om de leerlingen samen te laten nadenken over wat ze geleerd
hebben en ze te helpen om nieuwe inzichten te vertalen naar het gewone
schoolwerk. De opdrachten zijn gericht op het aanleren en trainen van (denk-)
vaardigheden en het bewustmaken van de eigen leerhouding van deelnemers.
U kunt de opdrachten gebruiken in de klas, om leerlingen te signaleren voor
deelname aan een verrijkingstraject op school. U kunt ook leerlingen die al naar
de Verrijkingsklas gaan met deze opdrachten in staat stellen om in de reguliere
klas hun nieuwverworven vaardigheden en inzichten te delen met hun
klasgenootjes. Zo vergroot u het effect van de verrijking naar de leerlingen van
de hele school.
Wij wensen u en uw leerlingen veel leerplezier met deze opdrachten!
Knijperboek 1
In dit boek vindt u zeven speelse opdrachten met eenvoudige materialen (vooral
wasknijpers) die goedkoop zijn en gemakkelijk te vinden. Het gaat hier niet om
de materialen, maar om wat de leerling ermee kan leren over de eigen manier
van werken!
De opdrachten zijn laagdrempelig en geschikt voor elke klas in het
basisonderwijs – u past de beoordeling van het eindresultaat en de manier van
werken aan aan het niveau van uw leerlingen. Voor uw begaafde leerlingen is de
werkwijze ‘open’ genoeg om spannend en uitdagend te zijn.
Knijperboek 2
De wasknijper-constructies in dit boek hebben allemaal te maken met ‘schieten’,
van propjes, pingpongballetjes, marshmallows, lucifers of prikkertjes. Dit vraagt
veel creativiteit en flair voor het bouwen met wasknijpers, maar ook een goede
impulscontrole van uw deelnemers! U bepaalt dus of uw groep aan deze
opdrachten toe is.
Ze zijn geschikt voor de bovenbouw van het basisonderwijs en de onderbouw
van het Voortgezet Onderwijs. De opdrachten zijn geschikt voor heel de klas, en
tegelijkertijd ‘open’ en spannend genoeg om ook aan uw begaafde leerlingen (en
zelfs aan uw collega’s!) uitdaging te bieden.
Spelend leren 3
In deel 3 van deze reeks vindt u 17 opdrachten verdeeld over zes gebieden: Torens bouwen, boten en vlotten, bruggen, huizen, vliegtuigen en parachutes, en tenslotte redden we ook nog eieren! Dit keer werken we met rietjes van papier, aangevuld met eenvoudige materialen als papier, plakband, karton, touw en dergelijke.
Het leerdoel van de lessen is zoals in al onze opdrachten: het ontwikkelen van zelfinzicht bij de leerlingen, wat betreft hun eigen leerhouding, hun vermogen tot samenwerken en hun eigen denk- en leerproces.
Bij elke opdracht vindt u aandachtspunten voor het observeren van de werkwijze van uw leerlingen. Ook de leerpunten van de betreffende opdracht zijn aangegeven voor de nabespreking.